Montessori Eğitiminde Hedeflenen Çocuk Kazanımları

Montessori eğitiminde hedeflenen çocuk kazanımları genelden özele doğru açıklanabilmektedir. Çünkü Montessori eğitiminin amaçları arasında hem psikolojik hem de eğitimsel kazanımlar bulunmaktadır. Bu konuya açıklık getirirken öncelikle temel prensipler sıralanmalıdır. Montessori yaklaşımının temel prensipleri çocuğa saygı, kendi kendine eğitim, hazırlanmış çevre, duyarlı dönem ve emici zihin kavramlarından oluşmaktadır. Aslında bu beş temel prensibin her biri kuramın açıklanmasında yardımcı rol oynayacaktır. Çünkü prensiplerin tamamen eğitim modelinin amaçlarını sergilediği söylenebilmektedir. Çocuğa saygı ile kendi kendine eğitim prensipleri bu modelin uygulanma biçimini betimlemektedir. Etkinliklerde ve eğitim ortamında özgür seçimlerini yapabilen çocuklara hem özgüven hem de keşfetme becerisi kazandırılmaktadır.

Yukarıda bahsedilen iki kavram ile çocuğa duyulan saygının ve özgür eğitim ortamının sunulmasının aktarıldığından söz edilebilmektedir. Eğitim modelinde eğitmenin daha çok gözlemci ve planlayıcı rolünde kalması da bu sebeptendir. İşte planlama evresinde hazırlanmış çevre prensibi akıllara gelmektedir. Bu prensip doğru ve yaratıcı ortamın hazırlanmasında hangi tekniklerin göz önünde bulundurulması gerektiğine açıklık getirmektedir. Lakin emici zihin ile duyarlı dönem prensipleri daha çok çocukların yaş düzeylerine göre hangi kazanımlara sahip olduklarını belirtmektedir. Psikolojik ve fizyolojik gelişim açıklanabilmesi için bu iki prensibin içerdiği kuramlar öğrenilmelidir. Montessori eğitimi etkinlikleri hazırlayacak olan eğitmenlerin hangi yaş aralığında ne gibi motor becerilerin ve duyusal kazanımların geliştiğini bilmesi gerekmektedir. Böylelikle çocuklara uygun, doğru ve ilgi çekici materyallerin sunulması mümkün hale gelmektedir.

Montessori Eğitiminde Yaş Aralığına Göre Materyal Seçimi

Montessori eğitim modelinin farklı yaş grubundaki çocuklara uygulanması mümkündür. Hatta eğitim modeli hem etkinlikler hem de yaş aralığı bakımından karma eğitim modeli olarak adlandırılabilmektedir. Bu bakımdan Montessori eğitimlerinin materyal seçimine değinilmesi de önemini artıran hususlardan sayılmaktadır. Özellikle okul öncesi eğitim sürecinde uygulanan Montessori eğitim modelinde hangi materyallerin kullanılabileceğine örnekler sunulabilmektedir. Yaş aralığına göre özellikle ebeveynlerin uygulayabilecekleri 0-12 ay oyuncakları örneklendirilebilmektedir. Çeşitli kitapların okunması, işitsel materyallerin hazırlanması ya da ayna, çıngırak, duyu organlarını geliştiren sağlıklı oyuncaklar bu dönemde tercih edilebilmektedir. 12-24 ay sürecinde ve 1 yaş çocuklarda ise daha çok renk, obje eşleştirme ya da yerleştirme içeren oyuncaklar seçilebilmektedir. Montessori eğitiminin amaçları hem yaşa uygun hem de motor becerilerin dikkate alındığı eğitim materyallerinin seçilmesini de içermektedir.

Montessori eğitiminde 2 yaş düzeyi de önemli gelişim süreçlerinden biridir. Bu yaş grubundaki çocuklara blok, yapboz veyahut geometrik şekillere sahip nesneler verilebilmektedir. 3 yaşına gelen çocuklara ise yavaş yavaş sayıları, harfleri içeren materyallerin ya da oyun hamurlarının verilmesi mümkündür. 4 ve 5 yaş düzeyinde materyallerin boyutları ve eğitimsel yönleri artmaktadır. Tat şişeleri, kum tepsisi, halka atma oyuncağı, ahşap tamir seti, sebze ve meyve kesme oyuncakları verilebilmektedir. Bunun yanı sıra kişisel hijyen ve bağcık bağlama gibi temel becerilerin öğrenilmesi de bu süreçte gelişmektedir. Dolayısıyla giderek yaş grubuna göre değişen Montessori eğitimi materyalleri arasında sınırsız seçenek vardır. Önemli olan nokta bu materyallerde doğru ve eğitici tercihleri yapabilmektedir. 6 yaş çocuklar için ise halı dokuma tezgahı oyuncakları, kutu oyunları, dünya haritası materyalleri ya da matematik ve dil kartları verilmesi uygun görülmektedir.

Montessori Eğitiminin Amaçları Hakkında Detaylar

Montessori eğitiminin hedeflerini açıklardan bu modelin amaçladığı farklı noktalara da değinmek gerekmektedir.
Örneğin verilen materyallere göre yaş aralığına uygun kazanımlar ortaya çıkmaktadır. Özellikle erken çocukluk döneminde bu eğitim sisteminin yararları artmaktadır. Nitekim kendini keşfeden çocukların bireysel kimliklerini rahatça ortaya koyabilmeleri sağlanmaktadır. Bunun haricinde çocukların özgüven duygularını kazanıp içine kapanık olma ya da özgüven problemi yaşama sorunlarına da daha az eğilim gösterdikleri bilinmektedir. İşte Montessori eğitiminin amaçları arasında duygu durumuna ve bireysel kimlik edinimine yönelik de sayısız fayda yer almaktadır. Tüm bu amaçların dışında çocukların tek ve özel görülmesi detayı hatırlatılmalıdır. Her çocuğun farklı yaş aralığında sergilediği kendine has gelişim süreci bulunmaktadır. Ayrıca her bireyin kendi becerileri olabilmektedir.

Montessori yaklaşımının temel prensibi aslında çocukların birey olarak görülmesidir. Böylece tek bir doğruyu ya da genel geçer katı kuralları dayatmanın ne kadar yanlış olduğu ortaya çıkmaktadır. Çocukların baskıcı ve tek eğitim modelini sunan ortamlarda bulunmamaları gelişim seviyelerine ve sevdikleri alanlara eğilim göstermelerine destek sunmaktadır. Yalnızca bununla sınırlı kalmayan Montessori eğitiminin kazanımları arasında çocuklara sağlıklı iletişi kurma becerisinin de aktarıldığı söylenebilmektedir. Çekinmeyen ve kendini rahatça ifade edebilen bir çocuğun her gelişim sürecine yönelik daha net gözlemlenmesi mümkündür. Böylece olası gelişim bozukluklarının ya da psikolojik sorunların da önüne geçilmesi muhtemeldir.